2010
07
maj
El Hijo del Sol
Meksyk, Ciudad de Mexico
Przejechano 12965 km
Tekst Tomka o mieście nader czytliwy i dobry, więc nie będe pisac tego swoimi słowami, tylko go dosłownie przytocze:
W podstawowce jeszcze bedac, na przelomie lat ´80 i ´90, zaczytywalem sie w komiksie pt. Hernan Cortes i podboj Meksyku. Wszyscy mezczyzni z mojego, dzis okolo 30-letniego pokolenia, zapewne ten komiks kojarza, bo byl jedynym dostepnym w ksiegarniach, poza kultowymi Tytusem czy innym Kapitanem Zbikiem. Wtedy - czyli jakies 20 lat temu - nie wyobrazalem sobie, ze poznam te historie niejako namacalnie.
Tenochtitlan, w jezyku Nahuatl oznaczajace Miejsce Owocu Kaktusa, zbudowane bylo na jeziorze Texcoco. To tutaj, wedlug azteckiej kosmologii, byl srodek Wszechswiata. To tutaj wedrujacy w poczatkach drugiego tysiaclecia naszej ery z Ameryki Poludniowej przodkowie Aztekow zobaczyli znak, by zalozyc miasto, ktore - wedlug przepowiedni - nigdy nie upadnie. Orla siedzacego na kaktusie i trzymajacego w dziobie weza. Znak, ktory do dzis jest obecny w godle Meksyku, jak i na jego fladze.
W czasach, o ktorych bede pisal, tj. na poczatku XVI wieku, Tenochtitlan bylo stolica preznie rozwijajacego sie, azteckiego panstwa, siegajacego od Pacyfiku po Morze Karaibskie. Jego wladca, tlatoani, byl Montezuma II. Syn Slonca. Swa potege Aztekowie od zawsze realizowali glownie przez brutalny podboj lokalnych, slabszych plemion, a pojmanych jencowe skladali w krwawej ofierze swoim bogom, zwlaszcza dosc istotnemu dla nich bogowi wojny - Huitzilopochtli.*)
Tymczasem w roku 1520 na terenach nalezacych do Aztekow pojawili sie hiszpanscy konkwistadorzy pod przywodztwem Hernana Cortesa. Montezuma powital Hiszpanow z otwartymi ramionami, obdarowujac ich hojnie, w tym szlachetnymi kamieniami, niewolnikami i zlotem. Dlaczego? Otoz wedlug innej przepowiedni, najwazniejszy aztecki bog, Stworca - Quezalcoatl, przedstawiany pod postacia pierzastego weza - mial ponownie przybyc do swoich dzieci ze Wschodu, pod postacia bialego czlowieka z broda. A wiec czlowieka wygladajacego wlasnie jak Cortes.
Konkwistador wykorzystuje wierzenia Aztekow i w ramach dziwnie pojetej wdziecznosci za goscine nakazuje pojmac Montezume jako zakladnika. Rownoczesnie na Jukatanie podburza jedno z podbitych plemion przez Aztekow, Tlaxcaltekow. Z tego plemienia pochodzila tlumaczka, doradczyni, a pozniej rowniez kochanka Corteza, Malinche, ktorej rola w podboju terenow dzisiejszego Meksyku przez Hiszpanow jest nieoceniona.
W trakcie wojny z Aztekami, z koncem roku 1520, Cortes zabija Montezume. Jednak nie udaje mu sie zdobyc Tenochtitlan, bo brat Montezumy, okrutny, ale zarazem genialny dowodca, Cuitalhuac, stawia twardy opor najezdcom i sprzymierzonym z nimi indianskim buntownikom. Mimo przewagi technologicznej, Hiszpanie sa w odwrocie. I kto wie, jak potoczylaby sie historia Mezoameryki, gdyby nie (zupelnie przypadkowe) wykorzystanie przez konkwistadorow… broni biologicznej. Oto nagle Aztekowie zaczynaja chorowac i umierac na wietrzna ospe, chorobe dotychczas nieznana w Nowym Swiecie. Opor zalamuje sie. W 1521 Cortes zdobywa Tenochtitlan. Jego potomkowie zrownuja je z ziemia, a nastepnie osuszaja jezioro Texcoco, by wybudowac kolonialne miasto, dzis zwane Mexico City. Na ruinach powstaje katedra, palac wicekrola i inne budynki w stylu hiszpanskiego Renesansu. Po Aztekach pozostaja tylko slady. Ruiny Wielkiej Swiatyni, umieszczonej dokladnie w centrum azteckiego Wszechswiata. Zocalo**), glowny plac, na ktorym odprawiano rytualy religijne. Troche kamiennych posagow, mis ofiarnych, narzedzi. Archeologowie wciaz wykopuja resztki poteznej niegdys cywilizacji, znajdujace sie tuz pod naszymi stopami.
Tyle historii Mexico City. Jutro jedziemy zobaczyc inne istotne miejsce zwiazane z Aztekami: Teotihuacan, Miejsce Gdzie Rodza Sie Bogowie.
–
*) Aztekowie mieli co najmniej piec sposobow zabijania ludzi skladanych w ofierze bogom, a metoda zalezala od danego bostwa. Trzy byly szczegolnie ciekawe: wyrwanie serca ofierze dla boga wojny; spalenie zywcem ofiary dla boga ognia; obdarcie ze skory - na zywca, a jakze! - ofiary dla boga przemian.
**) Ciekawostka nie zwiazana z Aztekami: tak nazywal sie bar na stacji kosmicznej w genialnym serialu science-fiction Babylon 5. Polecam!
Poki co, najwiecej zwiedzamy tych ruin. O jednych z nich napisal juz Tomek, ja postaram sie przyblizyc Wam pozostale, ktore juz udalo sie zobaczyc.
Tomek pisal o Tenochtitlan, ktore i na mnie zrobilo calkiem spore wrazenie. Moze nie tyle same ruiny, ile ich polozenie. Znajduja sie one dokladnie w centrum miasta, niedaleko placu Zocalo i katedry. Muzeum, ktore zwiedza sie rownolegle z pozostalosciami azteckiego miasta jest rozwniez godne polecenia. Tam wlasnie dowiedzielismy sie kto, dlaczego oraz jakimi sposobami zabijal innych ludzi oraz czym dla kultury Aztekow byla smierc. Swoja droga niezli z nich byli brutale.
Teotihuacan
Aztekowie byli pierwsza cywilizacja w centralnym Meksyku, ktora swoje tereny rozwinela 50 km od stolicy. Zbudowali tam Miasto Bogow na ruinach miasta Toltekow, ktorzy je opuscili. Stalo sie ono baza dla dwoch nawazniejszych budowli: Piradmide del Sol - Slonca oraz Piramide de la Luna - Ksiezyca. Dzis sa one miejscem pielgrzymek turystow, co w sumie mnie nie dziwi, bo widoki z obu piramid sa dosc imponujace, a sam fakt mozliwosci wspinania sie na Piramide Slonca - zadziwiajacy. Chociaz Teotihuacan zostal spalony i spladrowany, zapisal sie w kulturze. Dwaj bogowie: upierzony waz - Quetzalocoatl oraz Tlaloc - bog wiatru i deszczu, byli wciaz znani i czczeni.
Sam teren do zwiedzania jest dosc rozlegly i w czasie upalow, jakie nam tutaj przypadly dosc nieznosne. Nam ekspolracja ruin zostala urozmaicona nagraniem do programu ogolnonarodowej stacji amerykanskiej, “Ellen Show”. Cos o tancu na swiecie i w roznych miejscach. Pani, ktora nas zaczepila i zapytala czy bysmy nie zatanczyli dla niej, zeby mogla to nagrac i wyslac, uwielbiala na tyle ten program tak, ze postanowila sama zrobic odcinek. Ot, takie przygody nam sie przytrafiaja po drodze.
Jako ciekawostke, dodam tutaj, ze Piramide del Sol jest jedna z trzech najwiekszych na swiecie. Druga jest Tepanana, wybudowala w wiosce Cholula niedaleko Puebla, ktora tez udalo sie nam zobaczyc. Trzecia jest piramida Cheopsa w Egipcie, ta wciaz przed nami. :) 
W podstawowce jeszcze bedac, na przelomie lat ´80 i ´90, zaczytywalem sie w komiksie pt. Hernan Cortes i podboj Meksyku. Wszyscy mezczyzni z mojego, dzis okolo 30-letniego pokolenia, zapewne ten komiks kojarza, bo byl jedynym dostepnym w ksiegarniach, poza kultowymi Tytusem czy innym Kapitanem Zbikiem. Wtedy - czyli jakies 20 lat temu - nie wyobrazalem sobie, ze poznam te historie niejako namacalnie.
Tenochtitlan, w jezyku Nahuatl oznaczajace Miejsce Owocu Kaktusa, zbudowane bylo na jeziorze Texcoco. To tutaj, wedlug azteckiej kosmologii, byl srodek Wszechswiata. To tutaj wedrujacy w poczatkach drugiego tysiaclecia naszej ery z Ameryki Poludniowej przodkowie Aztekow zobaczyli znak, by zalozyc miasto, ktore - wedlug przepowiedni - nigdy nie upadnie. Orla siedzacego na kaktusie i trzymajacego w dziobie weza. Znak, ktory do dzis jest obecny w godle Meksyku, jak i na jego fladze.
W czasach, o ktorych bede pisal, tj. na poczatku XVI wieku, Tenochtitlan bylo stolica preznie rozwijajacego sie, azteckiego panstwa, siegajacego od Pacyfiku po Morze Karaibskie. Jego wladca, tlatoani, byl Montezuma II. Syn Slonca. Swa potege Aztekowie od zawsze realizowali glownie przez brutalny podboj lokalnych, slabszych plemion, a pojmanych jencowe skladali w krwawej ofierze swoim bogom, zwlaszcza dosc istotnemu dla nich bogowi wojny - Huitzilopochtli.*)
Tymczasem w roku 1520 na terenach nalezacych do Aztekow pojawili sie hiszpanscy konkwistadorzy pod przywodztwem Hernana Cortesa. Montezuma powital Hiszpanow z otwartymi ramionami, obdarowujac ich hojnie, w tym szlachetnymi kamieniami, niewolnikami i zlotem. Dlaczego? Otoz wedlug innej przepowiedni, najwazniejszy aztecki bog, Stworca - Quezalcoatl, przedstawiany pod postacia pierzastego weza - mial ponownie przybyc do swoich dzieci ze Wschodu, pod postacia bialego czlowieka z broda. A wiec czlowieka wygladajacego wlasnie jak Cortes.
Konkwistador wykorzystuje wierzenia Aztekow i w ramach dziwnie pojetej wdziecznosci za goscine nakazuje pojmac Montezume jako zakladnika. Rownoczesnie na Jukatanie podburza jedno z podbitych plemion przez Aztekow, Tlaxcaltekow. Z tego plemienia pochodzila tlumaczka, doradczyni, a pozniej rowniez kochanka Corteza, Malinche, ktorej rola w podboju terenow dzisiejszego Meksyku przez Hiszpanow jest nieoceniona.
W trakcie wojny z Aztekami, z koncem roku 1520, Cortes zabija Montezume. Jednak nie udaje mu sie zdobyc Tenochtitlan, bo brat Montezumy, okrutny, ale zarazem genialny dowodca, Cuitalhuac, stawia twardy opor najezdcom i sprzymierzonym z nimi indianskim buntownikom. Mimo przewagi technologicznej, Hiszpanie sa w odwrocie. I kto wie, jak potoczylaby sie historia Mezoameryki, gdyby nie (zupelnie przypadkowe) wykorzystanie przez konkwistadorow… broni biologicznej. Oto nagle Aztekowie zaczynaja chorowac i umierac na wietrzna ospe, chorobe dotychczas nieznana w Nowym Swiecie. Opor zalamuje sie. W 1521 Cortes zdobywa Tenochtitlan. Jego potomkowie zrownuja je z ziemia, a nastepnie osuszaja jezioro Texcoco, by wybudowac kolonialne miasto, dzis zwane Mexico City. Na ruinach powstaje katedra, palac wicekrola i inne budynki w stylu hiszpanskiego Renesansu. Po Aztekach pozostaja tylko slady. Ruiny Wielkiej Swiatyni, umieszczonej dokladnie w centrum azteckiego Wszechswiata. Zocalo**), glowny plac, na ktorym odprawiano rytualy religijne. Troche kamiennych posagow, mis ofiarnych, narzedzi. Archeologowie wciaz wykopuja resztki poteznej niegdys cywilizacji, znajdujace sie tuz pod naszymi stopami.
Tyle historii Mexico City. Jutro jedziemy zobaczyc inne istotne miejsce zwiazane z Aztekami: Teotihuacan, Miejsce Gdzie Rodza Sie Bogowie.
–
*) Aztekowie mieli co najmniej piec sposobow zabijania ludzi skladanych w ofierze bogom, a metoda zalezala od danego bostwa. Trzy byly szczegolnie ciekawe: wyrwanie serca ofierze dla boga wojny; spalenie zywcem ofiary dla boga ognia; obdarcie ze skory - na zywca, a jakze! - ofiary dla boga przemian.
**) Ciekawostka nie zwiazana z Aztekami: tak nazywal sie bar na stacji kosmicznej w genialnym serialu science-fiction Babylon 5. Polecam!
Poki co, najwiecej zwiedzamy tych ruin. O jednych z nich napisal juz Tomek, ja postaram sie przyblizyc Wam pozostale, ktore juz udalo sie zobaczyc.
Tomek pisal o Tenochtitlan, ktore i na mnie zrobilo calkiem spore wrazenie. Moze nie tyle same ruiny, ile ich polozenie. Znajduja sie one dokladnie w centrum miasta, niedaleko placu Zocalo i katedry. Muzeum, ktore zwiedza sie rownolegle z pozostalosciami azteckiego miasta jest rozwniez godne polecenia. Tam wlasnie dowiedzielismy sie kto, dlaczego oraz jakimi sposobami zabijal innych ludzi oraz czym dla kultury Aztekow byla smierc. Swoja droga niezli z nich byli brutale.
Teotihuacan
Aztekowie byli pierwsza cywilizacja w centralnym Meksyku, ktora swoje tereny rozwinela 50 km od stolicy. Zbudowali tam Miasto Bogow na ruinach miasta Toltekow, ktorzy je opuscili. Stalo sie ono baza dla dwoch nawazniejszych budowli: Piradmide del Sol - Slonca oraz Piramide de la Luna - Ksiezyca. Dzis sa one miejscem pielgrzymek turystow, co w sumie mnie nie dziwi, bo widoki z obu piramid sa dosc imponujace, a sam fakt mozliwosci wspinania sie na Piramide Slonca - zadziwiajacy. Chociaz Teotihuacan zostal spalony i spladrowany, zapisal sie w kulturze. Dwaj bogowie: upierzony waz - Quetzalocoatl oraz Tlaloc - bog wiatru i deszczu, byli wciaz znani i czczeni.
Sam teren do zwiedzania jest dosc rozlegly i w czasie upalow, jakie nam tutaj przypadly dosc nieznosne. Nam ekspolracja ruin zostala urozmaicona nagraniem do programu ogolnonarodowej stacji amerykanskiej, “Ellen Show”. Cos o tancu na swiecie i w roznych miejscach. Pani, ktora nas zaczepila i zapytala czy bysmy nie zatanczyli dla niej, zeby mogla to nagrac i wyslac, uwielbiala na tyle ten program tak, ze postanowila sama zrobic odcinek. Ot, takie przygody nam sie przytrafiaja po drodze.
Jako ciekawostke, dodam tutaj, ze Piramide del Sol jest jedna z trzech najwiekszych na swiecie. Druga jest Tepanana, wybudowala w wiosce Cholula niedaleko Puebla, ktora tez udalo sie nam zobaczyc. Trzecia jest piramida Cheopsa w Egipcie, ta wciaz przed nami. :)
Zdjęcia (6)
Zasoby: 
21.092 
21.737 
1.082.339 
3.423 
